Chociaż prawidłowym terminem prawnym w Kościele katolickim jest stwierdzenie nieważności małżeństwa, w mowie potocznej często używa się zwrotu „rozwód kościelny” lub „unieważnienie małżeństwa”. Ważne jest zrozumienie, że te terminy są mylące, ponieważ Kościół katolicki nie uznaje rozwodów – stwierdzenie nieważności oznacza, że związek małżeński był nieważny od samego początku.
Najczęstsze powody stwierdzenia nieważności małżeństwa (popularnie zwanego rozwodem kościelnym)
1. Brak zgody małżeńskiej
Zgoda małżeńska jest fundamentem ważnego małżeństwa. Jeśli jedna ze stron nie wyraziła pełnej zgody, np. była pod przymusem lub zastraszeniem, może to być podstawą do stwierdzenia nieważności.
Przykład: Jeśli ktoś został zmuszony do zawarcia małżeństwa przez rodzinę, może ubiegać się o stwierdzenie nieważności związku.
2. Niezdolność psychiczna do zawarcia małżeństwa
Osoby, które nie były zdolne do zrozumienia i przyjęcia obowiązków małżeńskich z powodu stanu psychicznego (np. zaburzeń psychicznych), mogą mieć możliwość uzyskania unieważnienia.
Przykład: Osoba cierpiąca na poważne zaburzenia psychiczne, które uniemożliwiały spełnianie obowiązków małżeńskich, może wystąpić o stwierdzenie nieważności.
3. Brak otwartości na potomstwo
Jednym z fundamentów sakramentalnego małżeństwa jest otwartość na potomstwo. Jeśli jedna ze stron celowo wyklucza możliwość posiadania dzieci, może to być uznane za podstawę do stwierdzenia nieważności małżeństwa.
Przykład: Ktoś, kto od początku związku wiedział, że nie chce mieć dzieci, ale nie poinformował o tym partnera, narusza sakramentalną naturę małżeństwa.
4. Oszustwo lub ukrywanie informacji
Ukrywanie ważnych informacji, takich jak problemy zdrowotne, uzależnienia lub inne kwestie, które mogłyby wpłynąć na decyzję o zawarciu małżeństwa, może być podstawą do stwierdzenia nieważności.
Przykład: Małżonek, który ukrywał przed ślubem swoje uzależnienie od alkoholu lub hazardu, może umożliwić drugiej stronie ubieganie się o stwierdzenie nieważności.
Jak wygląda proces stwierdzenia nieważności małżeństwa (czyli potocznie „rozwodu kościelnego”)?
Proces zaczyna się od złożenia wniosku do sądu biskupiego. Trzeba dostarczyć odpowiednie dokumenty i dowody, które potwierdzają istnienie przesłanek do stwierdzenia nieważności. Kościół starannie bada każdą sprawę, aby upewnić się, że brakowało niezbędnych elementów do uznania małżeństwa za ważne.
Proces ten może trwać od kilku miesięcy do kilku lat, w zależności od stopnia skomplikowania sprawy i liczby dowodów.
Podsumowanie
Stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego, zwane potocznie „rozwodem kościelnym”, to złożony proces, ale możliwy do przeprowadzenia, jeśli istnieją konkretne przyczyny. Zasięgnięcie porady u adwokata kanonicznego pozwoli na dokładne przeanalizowanie Twojej sytuacji i skierowanie sprawy do odpowiednich władz kościelnych.